Jak pokonać kryzys gospodarczy? Ekonomia postkeynesowska.

Keynes był jednym z najwybitniejszych ekonomistów ubiegłego wieku. Jego teorie okazują się być szczególnie wartościowe w czasach niepewnych, gdy gospodarkom grozi kryzys. Stąd rosnącą popularność nurtu bogato czerpiącego z teorii Keynesa – postkeynesizm. Jak ten nurt we współczesnej ekonomii odpowiada na stojące przed nami wyzwania? Czy postkeynesizm wyciągnie nas z kryzysu?

Pierwsza fala tego nurtu uwidoczniła się po kryzysie finansowym w 2008 roku. Dziś, w obliczu recesji spowodowanej pandemią koronawirusa, znowu dużo się o nim mówi.

Ekonomia postkeynesowska jest szkołą myśli ekonomicznej, która opiera się na tezie Johna Maynarda Keynesa i Michała Kaleckiego – najwybitniejszego polskiego ekonomisty. Perspektywa obu myślicieli zajmuje się kwestią polityki gospodarczej państwa w trakcie zapaści gospodarczej. Zwykle wiąże się to z bardziej postępowymi poglądami politycznymi i większym sceptycyzmem (lub całkowitym zaprzeczeniem) nieodłącznej stabilności gospodarek rynkowych.

W obliczu obecnego kryzysu dużo się mówi o kwestiach nierówności. Przyczyniają się bowiem do niestabilności już i tak rozdrganych gospodarek. Postkeynesizm skupia się na strukturalnych i systemowych przyczynach zjawisk. Teoria ta może w skuteczny sposób zminimalizować poziom dysproporcji majątkowych i dochodowych. Może to zmniejszyć dotkliwość nadchodzącego kryzysu. W otwarty sposób postkeynesizm odpowiada na sprzeczności kapitalizmu. Dostrzega przyczyny kryzysu w strukturze gospodarki. Kryzys ma źródła systemowe – jest pochodną cykli koniunkturalnych, których główną przyczyną jest nierówny podział dochodów i władzy w społeczeństwie. Postkeynesizm to wartościowy punkt wyjścia dla zrozumienia kryzysu koronawirusa.

Postkeynesizm, oprócz wnikliwej analizy, proponuje też rozwiązania praktyczne, są to np. zwiększone inwestycje w usługi publiczne, które zapewniają wysoki poziom życia ludności. To zdecydowane odejście od polityki zaciskania pasa, które oferuje neoliberalna ekonomia. Analiza keynesowska działa zgodnie z fundamentalnie odmienną logiką ekonomiczną.

Poprzedni kryzys jedynie spotęgował tendencje w ekonomii głównego nurtu, które doprowadziły do załamania rynków finansowych. Obecny kryzys może być szansą na przemyślenie naszego podejścia do ekonomii i polityki gospodarczej. Jedną z opcji jest podejście do tego tematu w duchu postkeynesowskim.